Louis Couturat

filósofo franses
E artíkulo aki ta skirbí na papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.

Louis Couturat (franses: [kutyʁa]; ☆ 17 di yanüari 1868 na Ris-Orangis serka Paris - † 3 di ougùstùs 1914) tabata un sientífiko di lógika, matemátiko, filósofo i lingwista franses. Couturat tabata pionero di e idioma artifisial Ido.

Louis Couturat
Pais di nashonalidatFransia Editá
Nòmber den idioma propioLouis Couturat Editá
Nòmber di dilantiLouis Editá
FamCouturat Editá
Fecha di nasementu17 yanüari 1868 Editá
Lugá di nasementu9th arrondissement of Paris Editá
Fecha di fayesimentu3 ougùstùs 1914 Editá
Lugá di fayesimentuRis-Orangis Editá
Kousa di mortotraffic collision Editá
Lugá di entieroQ64172739 Editá
Dominio di idiomaEsperanto, Ido, franses Editá
Writing languagefranses Editá
Área di trabouinterlinguistics Editá
Dunadó di trabouUniversity of Toulouse, Collège de France Editá
A studia naÉcole Normale Supérieure, University of Paris Editá
Academic thesisQ64171982 Editá
Studiante diAlphonse Darlu Editá
ResidensiaFransia Editá
Influencia paGottfried Wilhelm Leibniz, Bertrand Russell Editá
Assessmentagrégation de philosophie Editá
Status pa derecho di autor como creadorderecho di autor pa obra a caduca Editá

Bida i edukashon editá

Couturat a nase na Ris-Orangis, Essonne, Fransia. Na 1887 el a drenta "École Normale Supérieure" pa studia filosofia i matemátika. Na 1895 e tabata dosente di filosofia na Universidat di Toulouse i na 1897 dosente di filosofia di matemátika na Universidat di Caen (Normandia), bogando den su lesnan pa numbernan transfinito. Despues di a pasa un tempu na Hanover studiando e obranan di Gottfried Leibniz, el a bira asistente di Henri-Louis Bergson na "Collège de France" na 1905.

Karera editá

E tabata e promotor franses di e lógika simbóliko ku a surgi den e añanan promé di Guera Mundial I, danki na e publikashonnan di Charles Sanders Peirce, Giuseppe Peano i su skol, i en espesial na e buki The Principles of Mathematics di su amigu i korespondiente Bertrand Russell. Meskos ku Russell, Couturat tabata persibí lógika simbóliko komo un instrumento pa avansá tantu matemátika komo filosofia di matemátika. Den esaki el a enkontra su opositor den Henri Poincaré, kende a tuma bastante eksépshon na e esfuersonan di Couturat pa interesa e fransesnan den lógika simbóliko. Ku e benefisio di retrospekshon, nos por mira ku Couturat tabata ampliamente di akuerdo ku e logisismo di Russell, mientras Poincaré tabata antisipá e intuishonismo di Brouwer.

Su promé publikashon mayó tabata De Platonicis mythis (1896). Na 1901, el a publiká La Logique de Leibniz, un estùdio detayá di Leibniz e loógiko, basá riba su eksaminashon di e inmenso herensia di Leibniz na Hanover. Maske Leibniz a muri na 1716, su herensia no a wòrdu katalogá te 1895. E momentu ei numa tabata posibel pa determiná e magnitut di e obra no-publiká di Leibniz tokante lógika. Na 1903, Couturat a publiká gran parti di e obranan aki den un otro buki grandi, Opuscules et Fragments Inedits de Leibniz, ku tabata kontené hopi di e dokumentonan ku el a eksaminá durante ku e tabata skirbí La Logique. Asina, Couturat tabata e promé pa estimá ku Leibniz tabata e lógiko mas grandi den e 2000 aña ku a separá Aristóteles for di George Boole i Augustus De Morgan. Un parti signifikante di e renasementu di Leibniz den siglo 20 tabata basá riba e esfuersonan editorial i eksegétiko di Couturat. E buki aki tokante Leibniz a atraé Russell, kende tambe tabata outor di un buki riba Leibniz na 1900, kuminsando asina korespondensia i amistat profesional entre nan.

Na 1905, Couturat a publiká un obra tokante lógika i e fundeshi di matemátika (ku un apèndis tokante filosofia di matemátika di Kant) ku originalmente tabata konsebí komo un tradukshon di The Principles of Mathematics di Russell. Mesun aña, el a publiká L'Algèbre de la logique, un introdushon klásiko na álgebra di Boole i e obranan di C.S. Peirce i Ernst Schröder.

Na 1907, Couturat a yuda fundá e idioma konstruí Ido, un derivashon di Esperanto, i durante restu di su bida a keda e promotor prinsipal di Ido. Dor di bogá pa un idioma internashonal konstruí, konstruí segun prinsipionan lógiko i ku un vokabulario tuma for di e idiomanan oropeo eksistente, Couturat su promoshon tabata paralelo na esun di Peano pa Interlingua. Dor di impulsa Ido, Couturat tabata sigui den e pasonan di Leibniz; Leibniz a pidi pa krea un idioma universal simbóliko i konseptual ku el a duna e nòmber di "characteristica universalis".

Couturat, un pasifista konfirmá, a wòrdu mata durante e promé etapa di Guera Mundial I ora un outo ku tabata transportando orden di mobilisashon di e ehersito franses a bòks ku su outo.

E ta aparese komo un personahe den e novela di Joseph Skibell di 2010, A Curable Romantic.

Obranan editá