Rufo Wever

musico y compositor di Aruba
E articulo aki ta uza ortografia di Papiamento. Lo aprecia si por mantene e articulo aki na estilo di Papiamento.

Rufo Inocencio Wever (☆ 8 di december 1917 na Oranjestad - † 30 di december 1977 na Aruba) tawata un compositor y musico Arubano. E tabata e pionero di e musica y cultura moderno Arubano y un di e musiconan di mas grandi di Aruba.[1]

Rufo Wever
Nòmber di dilantiRufo Editá
FamWever Editá
Okupashonkompositor Editá

Biografia editá

Rufo Wever ta nace na Wilhelminastraat 33, Oranjestad, Aruba, e primogenito di e matrimonio di Shon Leonila Maria Annette Lampe Babijn y Civiles Marcial Wever Everts. E pareha tabata bin di famianan acomoda y Civiles Wever tabata un contratista, constructor di edificionan, di barconan y ebanista. Don Civiles Wever tabata tin un mente tecnico, pero tambe tabata gusta musica y tabata toca clarinet y cuarto.

Net prome cu Rufo Wever a cumpli 6 aña, Rufo a haña un simfonia di boca regalo y den un par di dia el a sorprende su famia cu e por a toca un cantica cu tabata na moda su mes y sin ningun ayudo. Su tata a keda masha impresiona y entusiasma y mesora a cumpra un piano y a contrata e conocido maestra di musica di Corsou, Shon Shishi Rodriguez Timmer, pa siña Rufo e conocimentonan di musica en general. Manera cu Rufo a haña e piano e mes tabata practica ariba dje. Despues el a domina tambe clarinet, guitara, cuarto, accordion y saxofon.

Tempo cu Rufo Wever ta tin apenas 10 aña e y su tres otro ruman a keda huerfano despues cu su tata a fayece repentinamente. Su mama Shon Annette, un dama di karakter fuerte y semper [1]cu un conducta corecto a sigui e lucha pa hiba su famia padilanti. Aki Rufo a haña e sosten financiero di su famia. Tempo cu e ta tin 12 aña ya e por a toca piano na un manera admirable. Tambe el a siña su mes saxofoon, guitara, cuarta, clarinet y otro instrumentonan ritmico.

Na 1941 den un accidente fatal Rufo a perde su braza robez, apesar di e tragedia aki den su bida el a supera esaki y el a keda compone y toca piano cu un braza artificial cu e mes a diseña y cu a wordo traha pe na Alemania. Despues el a haña cu esaki tabata pisa hopi pa e por toca piano cune y e mes a traha un na Aruba usando tasnan di cuero di scol cu no tabata wordo usa mas. Despues di a recupera Rufo a sigui cu su dedicacion total den musica.

Na 1977 Rufo Wever a haya problema di salud. E ta fayece dia 30 di december 1977 di un pulmonia na Hospital Horacio Oduber. Nan a der'e riba un dialuna dia 2 di januari 1978 cu entiero musical.

Carera musical editá

Tempo cu Rufo ta tin 15 aña ela lanta e orkesta musical “Melody Band” hunto cu su amigonan: Tom Lampe (violin), Wewe Croes (violin), Boysie Lampe (violin), Twai Croes (trompet), Clemente Lacle (drum), y Rufo na piano. Despues tambe a join e grupo Padu Lampe, primo segundo di Rufo.

Nan 1935 na edad di 18 aña, Rufo Wever, inspira door di e famoso compositor y cantante Argentino Carlos Gardel cu a bishita Aruba e aña ey, y cu a duna Rufo un oportunidad pa actua hunto cu ne, Rufo a lanta su grupo di tango “ Los Trovadores Tropicales” hunto cu su amigonan Clemente Lacle (cantante) y guitaristanan: Harold Hopmans, Carlos Booi, Jan Croes y Shemmi Coronel. E conhunto aki tabata e prome conhunto musical di Aruba cu a toca na un radio na Corsou, Radio Curom.

Compositor editá

Aña 1935 Rufo Wever ta compone su prome wals “Arubanita”, un composicion cu ta duna inicio na un era musical nobo di composicionnan Arubano moderno. E composicion, un mescla di notanan alegre acompaña pa nostalgia, ta un estilo original y caracteristico cu ta sigui den hopi di su composicionnan.[2] Arubanita ta bira asina conoci y tan gusta cu te awe e ta sigui di ta un di e composicionnan mas toca den historia musical di Aruba. Como e prome composicion cu su autor ta conoci y cu te ainda ta perdura ta duna e composicion di “Arubanita” su significacion historico y cultural pa Aruba. E tabata e prome wals, Arubano y Antiyano, cu un miembro di Cas Real, Reina Juliana, a balia riba dje.

Compone tabata facil pa Rufo y a sigui un total di mas of menos 450 composicion; algun bou di e nomber A.N. Tillano. Di esaki mas of menos 150 ta composicionnan completo pa piano of orkesta y 300 ta composicionnan y areglo pa cahi orgel. Rufo su composicionnan ta inclui : wals, tumba, bolero, zamba, mambo, porro, merengue, danza, mazurka, polka y calypso. E ta consecha fama mas tanto cu su walsnan refina y cu un sabor pikante, entre cual ta figura “Encantadora”, e famoso wals di tres parti y cual tabata su composicion favorito; “Annette” un wals compleho den tres parti dedica na su mama; “Aruba”, un wals bunita y elegante y “Antillenhuis”, un wals dedica na Wem Lampe.

Rufo Wever su amor pa su isla ta obvio ora ripara cuanto biaha ela usa e nomber Aruba : wals “Arubanita, wals “Aruba”, himno “Aruba Dushi Tera ”, tumba “Aruba tiera bunita”, ”mambo di Aruba”, wals “Mi Aruba Stima”.

Tambe tin composicionnan hunto cu Padu Lampe; entre nan e tumba “Chanita” cu letra di Hubert Booi; e inmortal calypso “Carnaval” di aña 1954 cu a bira famoso cu e cantante Edwin Zichem y e himno nacional di Aruba “Aruba Dushi Tera” composita na 1953 y graba pa prome bes den version di orkesta na Venezuela pa e orkesta di Don Anibal Abreu.

Caha di Orgel editá

Na edad di 21 aña Rufo a cuminsa cu e trabou di cah'i orgel. Aruba conoce awe na aña 2012 mas of menos 115 aña di musica di cah'i orgel, pero Rufo tabata e prome persona cu a cuminsa traha e cilindernan pa e cahi orgel na Aruba y ela hasi esaki pa 33 aña. Anteriormente e cilindernan tabata bai Corsou. E hecho aki tambe ta duna Rufo Wever un lugar especial den historia di musica folklorico di Aruba. Pa hopi di e composicionnan cu Rufo a haci pa caha di orgel ela usa e nomber artistico A. N. Tillano.

 
Estatua di Ciro Abath na Plaza Padu, Oranjestad na honor di Padu Lampe y Rufo Wever (na piano) y Hubert Booi (para)

Himno Nacional di Aruba editá

Na 1976 Aruba Dushi Tera un composicion di 1950 di Rufo Wever y Padu Lampe, a ser decreta como Himno di Aruba na 1967 un couplet di Hubert Booi a wordo añadi na e himno. Na 1950 e himno Arubano a wordo componi pa Wever hunto cu Padu Lampe.

Honor editá

Na 1975 a condecora Rufo Wever como "Ridder" den e Orden di Oranje-Nassau. Den bario di Santa Helena na Oranjestad tin un caya cu ta carga su nomber, Caya Rufo Wever. E scol di musica Arubano ta haya na 1998 e nomber di ‘Scol di Musica Rufo Wever’.[3]

Den dekada 1980 y 1990 Promocion Cultural Arubano bao di Joy Kock tabata otorga anualmente na fin di aña e premio "Mo Tito y Rufo Wever" na e persona cu durante e aña a sobresali den musica, canto, baile o otro expresion cultural.[4]


Link externo editá