User:Caribiana/Sandbox/Jeanne Henriquez
Fuente, nota i/òf referensia |
Vervolg Joceline Clemencia
editáAktivismo
editáUn gran parti di su aktivismo tabata dirigí riba papiamentu i su supreshon. Pasobra papiamentu tin su raiz den e negoshi di katibu, tabatin tiki sosten publiko den e sistema di skol hulandes pa su mantencion of enseñansa. Clemencia a pleita pa estandarisashon i enseñansa di papiamentu, ya cu e tabata e idioma materno di e pais.[ 5] Den un rapòrt prepará pa UNESCO, el a pleita pa deklará papiamentu i ingles komo e idiomanan nashonal di Antillas. Prome na 1994 Clemencia a entregá un petishon ku 1422 firma na e presidente di e Estadonan di Antillanan Hulandes, Lucille George-Wout, pa konsiderá e proyekto di lei pa aseptá e idioma materno igual na Hulandes, ku a keda presentá for di 1986.[1] Finalmente, na 2007 a adopta e Ordenansa di Lenguanan Ofisial ku Papiamentu komo idioma ofisial, huntu ku Hulandes i Ingles. 8]
Komo resultado di su estudio di idioma, Clemencia a skirbi tokante hende muhé i nan relashon ku idioma i komunikashon. E terminonan i kustumbernan, ku muhénan tabata usa den mensahenan tokante nan mes, tabata un di e temanan ku e tabata skibi tokante dje. 9] Komo miembro di e Caribbean Association of Women and Scholars (ACWWS) el a partisipá aktivamente na konferenshanan i enkuentronan. El a promove un identidad feminista, cu ta reconoce e diversidad di e muhe Caribeño y su derecho di usa su propio palabranan, sea na hulandes, ingles, frances, spaño of un idioma creole. E idioma ku e persona ta usa ta definí un strategia di identidat. Ademas di ta un fervoroso feminista, Clemencia tabata kere ku emansipacion general, inkluyendo identidat, independensia i idioma, tabata krusial pa logra libertat polítiko. 4]
Clemencia tabata deseá prinsipalmente pa konsientisá e poblashon Afro-Curaçao di su orígen i e balornan kultural-históriko di e isla. Den e konteksto aki Clemencia a duna charla na Kòrsou i den eksterior tokante historia di Kòrsou i tokante e pasado di sklabitut. 11] Den esaki, el a enfatisá hopi bia ku na su bista e sklabitut na Kòrsou a kontinuá te kasi un siglo despues di su abolishon ofisial na 1863. P'esei e tabata spera ku e gobièrnu hulandes lo a ofresé un deskulpa ofisial pa su ròl den sklabitut.[1] 12]
Den e preparashon pa e reestructurashon di Antias Hulandes, Clemencia a uni ku otro intelektualnan i a forma Grupo Pro Defensa di Kòrsou na 2006. Ku esaki, komo e promé persona den historia polítiko di Kòrsou, el a tuma e inisiativa pa forjá un aliansa di e partidonan di oposishon pa durante kampaña elektoral stòp e atakashonnan riba e autonomia di Kòrsou.[1] 13][14] Entre otro, huntu ku Anthony Godett di FOL, el a rechasá e deklarashon final ku e kondishonnan pa Kòrsou bira un pais den Reino Hulandes. Clemencia tabata tambe fundadó i presidente di e partido polítiko Partido Independensha Kòrsou.[1] E tabata un di e promotornan di e idea di independencia di Hulanda. 15][16] Ya na e referéndum polítiko na 1993 el a mustra su mes na fabor di opshon D, independensia.[ 17] Den e kuadro di un koperashon ku FOL, Clemencia a presentá komo kandidato riba e lista di FOL den e elekshonnan di Konseho Insular di 2007. El a risibí 82 voto di preferensia.[1] 18] Sinembargo, despues di e elekshonnan, FOL a bai huntu ku PAR i PNP, ku tabata na fabor di e deklarashon final.[ 19] Segun Clemencia, e deklarashon final a sigelá e debilidat di e islanan antiano. Poco despues, su malesa a oblig'é a retira for di polítika.
Fuente, nota i/òf referensia |
Begin jaren negentig was zij directeur van het Instituto di Nashonal Sede di Papiamentu (Nationaal Instituut voor de Papiamentse Taal) ter bevordering van het gebruik en het onderwijs van de moedertaal van Aruba, Bonaire en Curaçao. Omdat het Papiaments zijn wortels heeft in de slavenhandel, was er weinig publieke steun voor het behoud van de taal of het onderwijs ervan in het Nederlandse schoolsysteem. Zij pleitte voor standaardisatie en onderwijs van de taal, omdat het de moedertaal van het land was.[7][8][9][1] In een voor UNESCO opgesteld rapport pleitte Clemencia ervoor om het Papiaments en het Engels tot de nationale talen van de Antillen te verklaren[10].
Clemencia was ook supervisor bij het Government Bureau of Linguistics.[2] [Directeur van Instituto Nacional di Idioma (INI) in de jaren negentig.] Ze richtte op en werd de directeur van het Instituto Kultural Independensha (Instituut voor Culturele Onafhankelijkheid) in 1996 met als doel Papiamento te onderwijzen. Ze richtte ook de Skol Nobo (Nieuwe School) op om culturele geschiedenis te onderwijzen, met inbegrip van kunst-, sport- en natuurstudies die niet waren opgenomen in andere schoolcurricula. [11] Clemencia schreef samen met Omayra Leeflang een tekst voor het onderwijzen van Papiamento, getiteld Papiamentu Funshonal, dat een standaard werd voor onderwijs in het secundair onderwijs. [5] Haar inspanningen om Papiamentu als officiële taal te erkennen, waren uiteindelijk succesvol in 2007, toen de regering het als een van de officiële talen accepteerde, samen met Nederlands en Engels. [12]
Haar afstudeerscriptie was gewijd aan Elis Juliana.[2]
Joceline Andrea Clemencia (Curaçao, 30 november 1952 – aldaar, 30 mei 2011) was een Curaçaos taalwetenschapper, schrijfster, feministe en onafhankelijkheidsactiviste. Ze was vooral bekend als de voorvechtster van de erkenning en het gebruik van het Papiaments. als officiële taal en was hierin succesvol omdat ze zowel taalscholen als teksten heeft gecreëerd om de culturele betekenis ervan te bevorderen. Ze was voorstander van volledige onafhankelijkheid van Curaçao ten opzichte van Nederland.
It needs to be indicated very clear that in our political history she was the first person that took the initiative trying to form a strong politically allied opposition group to combat the attacks on Curaçao’s autonomy during elections. Sadly a majority of the political opposition groups were not yet ready for that. According to Joceline an alliance was a way to fight to become boss in our house.[3]
Activisme
editáVoor een groot deel was haar activisme gericht op de Papiamentse taal en de onderdrukking daarvan. Omdat de Papiamentse taal haar wortels heeft in de slavenhandel, was er in het Nederlandse schoolsysteem weinig publieke steun voor het behoud of het onderwijs hiervan. Clemencia kwam op voor standaardisatie en onderwijs van het Papiaments, omdat het de moedertaal van het land was.[4] In een voor UNESCO opgesteld rapport pleitte zij ervoor om het Papiaments en het Engels tot de nationale talen van de Antillen te verklaren. Eerder in 1994 had Clemencia de voorzitter van de Staten van de Nederlandse Antillen, Lucille George-Wout, een petitie met 1422 handtekeningen overhandigd om het sinds 1986 aangeboden wetsontwerp om de moedertaal gelijk te stellen aan het Nederlands in behandeling te nemen.[5][6] Uiteindelijk werd in 2007 de Landsverordening officiële talen aangenomen met Papiamentu als officiële taal, samen met het Nederlands en het Engels.[7]
Door haar taalstudie schreef Clemencia over vrouwen en hun relaties met taal en communicatie. De termen en gebruiken, die vrouwen onderling bezigden in berichten over zichzelf, waren een van de thema's waarover ze vaak schreef.[8] Als lid van de Caribbean Association of Women and Scholars (ACWWS) nam ze actief deel aan conferenties en vergaderingen. Zij promootte als spreker een feministische identiteit, welke de diversiteit van de Caribische vrouw erkent alsmede haar recht van gebruik van eigen woorden, ongeacht of dat in het Nederlands, Engels, Frans, Spaans of een creooltaal was, aangezien voor de betrokkene de gebezigde taal een identiteitsstrategie definieerde.[9] Naast fervent feministe geloofde Clemencia dat algemene emancipatie, waaronder medebegrepen identiteit, onafhankelijkheid en taal, cruciaal was voor het bereiken van politieke vrijheid.[10]
Clemencia wilde vooral de Afro-Curaçaose bevolking bewust maken van haar afkomst en de cultureel-historische waarden van het eiland. In dit kader gaf Clemencia lezingen op Curaçao en in het buitenland over de geschiedenis van Curaçao en over het slavernijverleden.[11] Daarbij benadrukte ze vaak dat in haar ogen de slavernij op Curaçao voortduurde, zelfs tot bijna een eeuw na de officiële afschaffing in 1863. Clemencia had altijd nog gehoopt op officiële excuses van de Nederlandse regering voor haar rol in de slavernij.[12]
In de aanloop naar de herstructurering van de Nederlandse Antillen sloot Clemencia zich aan bij andere intellectuelen en vormde in 2006 de Grupo Pro Defensa di Kòrsou (Groep voor de verdediging van Curaçao). Hiermee nam zij als eerste persoon in de Curaçaose politieke geschiedenis het initiatief om een alliantie van de oppositiepartijen te smeden teneinde tijdens verkiezingscampagnes de aanvallen op de autonomie van Curaçao te stuiten.[13][14] Tezamen met Anthony Godett van de FOL verwierp zij in 2006 de slotverklaring met de voorwaarden voor Curaçao om een land binnen het Nederlandse koninkrijk te worden. Clemencia was oprichter en voorzitter van de politieke partij Partido Independensha Kòrsou (Curaçaose Onafhankelijkheidspartij).[15] Zij voerde krachtig campagne voor onafhankelijkheid van Nederland.[16][17] Reeds bij het staatkundig referendum in 1993 had Clemencia had zich voorstander getoond van optie D, onafhankelijkheid.[18] In het kader van een samenwerking met de FOL verscheen Clemencia als lijstduwer op de FOL-lijst bij de eilandsraadverkiezingen van 2007. Zij behaalde 82 voorkeurstemmen.[19] De FOL ging echter na de verkiezingen in zee met de PAR en PNP, die voor de slotverklaring waren.[20] Volgens Clemencia bezegelde de slotverklaring de verzwakking van de Antilliaanse eilanden. Zij trok zich kort hierna noodgedwongen wegens haar ziekte terug uit de politiek.
Privé
editáClemencia was getrouwd met Frank Kirindongo (ook bekend als Frank Quirindongo), met wie ze drie kinderen had voordat ze gingen scheiden.[15] Ze stierf op 30 mei 2011 in Willemstad na een strijd van twee jaar tegen borstkanker.[12]
Geselecteerde werken
editá- Papiamentu in het Curaçaos basisonderwijs (1987), Hacha: maandelijks informatiebulletin voor Antillianen in Utrecht e.o.
- Perspektiva di morto den poesia di Elis Juliana (1987), Plataforma: kwartaalblad van Plataforma di Organisashonnan Antiano
- Een gewaad van Europese magie over het harnas van Afrikaanse magie: enkele aspecten van religiositeit in de poëzie van Elis Juliana (1987), Plataforma: kwartaalblad van Plataforma di Organisashonnan Antiano
- Template:Citeer boek
- Template:Citeer boek
- The semiotics of dark clouds in songs and poems of Elia Isenia: art as female therapy (1992). In: Mundu yama sinta mira: womanhood in Curaçao, Fundashon Publikashon, Curaçao, ISBN 99904-0-028-8
- Crime du fin de siècle: de eeuwige vernieuwingsintenties voor het Curaçaosche basisonderwijs, (1993), Black flash, Canada
- Mi ta skirbi pa saka, frustrashon : vijf jonge Antilliaanse dichteressen, Lover, no. 4, (1993) p. 276-279
- Op Curacao baart de vrouw ruimte, Surplus, jaargang 8, no. 5 (1994), p. 2-4
- Suriname en het Caribisch gebied, Surplus, jaargang 8, no. 5 (1994), p. 2–19
- Women who love women in Curaçao: from "Cachapera" to open throats: a commentary in collage, Feminist studies, jaargang 22, no. 1 (april 1996), p. 81–88, ISSN 0046-3663
- Language is more than language in the development of Curac̦ao (1999), UNESCO Representative in the Caribbean, Kingston, Jamaica, ISBN 978-976-95037-5-5
- Katibu ta galiña: from hidden to open protest in Curaçao (20011). In: English- and Dutch-speaking regions, J. Benjamins, Amsterdam, ISBN 90-272-3448-5
It needs to be indicated very clear that in our political history she was the first person that took the initiative trying to form a strong politically allied opposition group to combat the attacks on Curaçao’s autonomy during elections.[1]
Joceline Clemencia overleden Voorvechtster voor de erkenning van het Papiaments en strijdster voor de emancipatie van het Curaçaose volk Joceline Clemcia overlijdt op 58-jarige leeftijd aan de gevolgen van borstkanker. Clemencia was directeur van Instituto Kultural Independensha en oprichtster van de ‘Skol Nobo’ (Nieuwe School) waar Curaçaose kinderen en jongeren vanuit hun eigen taal (Papiaments), cultuur en intelligentie met hun creativiteit kunnen werken.
Clemencia earned a doctorate degree in Spanish literature from the University of Amsterdam. The Afro-Curaçaoan writer, linguist, feminist and independence activist made a strong case for the standardization of Papiamentu as the official language in educational institutions on Curaçao. In the early 1990’s Clemencia served as director for the National Institute of the Papiamentu Language and as the director of Institute of Cultural Independence. Clemencia founded the Skol Nobo (New School) where cultural history was taught, including, art, sports, and nature studies because these courses were often excluded from regular school curricula, (NiNsee 2011). As a member of the Caribbean Association of Women and Scholars, Clemencia’s work also covers issues of gender, sexuality and how language plays a role in identity formation in the context of Curaçao.
Rachnilda J.A. "Nilda" Arduin (☆ [[]] [[]] na Kòrsou) ta un hurista, konsultant, politiko di Sint Maarten.
Bida
editáNilda Arduin a nace i lanta na Kòrsou.
In 1974 she graduated from the Pedagogical Institute in Curaçao as a fully qualified teacher; continued her education while teaching, and subsequently obtained teaching Degrees for the Dutch language and Biology.[2]
From 1983-1988 she studied Law at both the University of the Netherlands Antilles (UNA) and the "Vrije Universiteit" in Amsterdam, obtaining her Master's Degree from the UNA in 1988, as well as a certificate in American Law from the University of Florida. In 1993 Dr. Arduin became the first Antillean female, as well as the first graduate of the UNA to obtain a Doctor of Law Degree, which title she defended at the "Vrije Universiteit" in Amsterdam, The Netherlands with a thesis on "International Timesharing". Her dissertation, a comparative study of ten jurisdictions, became the leading work on the legal aspects of Timesharing in Europe and beyond.
Her work as a scholar, expertise on real estate and international Timesharing provided her opportunities to not only serve the Antillean community, but also governments and clients globally. She practiced law from 1988 until 2010 when she became the first Ombudsman of Sint Maarten. As an educator and a lawyer, she functioned as student counselor at University level, lectured at various Universities both at home and abroad.
Among the various research papers are many essays and articles on constitutional issues authored by Dr. Arduin, among which “Fifty Years ‘Statuut’: Where do we go from here”, a historical review of the relationship of the Dutch Caribbean islands with the Netherlands, published in 2005; "The Constitution of Sint Maarten Made Simple" , a booklet published in 2010, making the Constitution understandable and accessible to the general public.
Some other functions held by Dr. Arduin are: Director of the Latin American and Caribbean Region on the Board of the International Ombudsman Institute (November 2012- present), President of the Supervisory Board of Foundation Cadaster and Mortgages Sint Maarten (1999 – 2005); Officer National UNESCO Committee Netherlands Antilles (1996 – 2001); Commissioner Antelecom/Antillian Telecommunication Company (1996 – 1998); Chairperson Timeshare Advisory Council Sint Maarten (1995 – 1999). She has served as the first - and only - female Dean of the Bar Association on Sint Maarten (1998 – 2000).
Dr. Arduin is of the opinion that everybody should know the basic principles of law. She is the designer, producer, and has been for nine years the Host of "The Law in Focus", a weekly television program presenting legal issues of general interest to the public, aired on the various islands of the former Netherlands Antilles and French Saint Martin. For twenty years Dr. Arduin co-hosted Election Watch, a well rated program throughout the Netherlands Antilles, hosting the live broadcast of election results.
As the first National Ombudsman of Sint Maarten she held this position since October 10, 2010 when Sint Maarten acquired an autonomous status within the Kingdom of The Netherlands, and was charged by the Constitution with investigating conduct of Government and Government entities with public authority.
Zij fungeerde in 2018 en 2024 als informateur voor de vorming van een nieuw kabinet voor Sint MAarten.
Ze werd als umbudsman opgevolgd door Gwendolien F. Mossel per 1 jan 2019
Over Elis Juliana
editá- Joceline Clemencia, Een gewaad van Europese magie over het harnas van Afrikaanse magie: enkele aspecten van religiositeit in de poëzie van Elis Juliana, Plataforma: kwartaalblad van Plataforma di Organisashonnan Antiano, jaargang 4, no. 1 (1987), p. 20–26
- Joceline Clemencia, Perspektiva di morto den poesia di Elis Juliana, Plataforma: kwartaalblad van Plataforma di Organisashonnan Antiano, jaargang 4, no. 4 (1987), p. 15–17
- Joceline Clemencia, Het grote camouflagespel van de OPI : een thematische benadering van de poëzie van Elis Juliana, Leiden 1989, KITLV
- Joceline Clemencia, OPI i e gran kamuflahe: tokante poesia, Curaçao (1989), Sede di Papiamentu, ISBN=978-99904-2-701-1
- Joceline Clemencia, Elis Juliana inbestigado : piedra di mulina, Curaçao 2004, Museo nashonal di arkeologia i antropologia.
--- Clemencia wilde vooral de Afro-Curaçaose bevolking bewust maken van haar afkomst en de cultureel-historische waarden van het eiland. Ze gaf lezingen over de geschiedenis van Curaçao en over de geschiedenis van de slavernij, op Curaçao en in het buitenland. Als taalwetenschapper was Clemencia een bekend voorvechtster van de erkenning en het gebruik van het Papiaments.[3]
In 1996 was Clemencia oprichter en directeur van Instituto Kultural Independensha (Instituut voor Culturele Onafhankelijkheid), een instelling waar het Papiaments werd onderwezen. Ze richtte ook de Skol Nobo (Nieuwe School) op. Voor alle leeftijden vanaf 6 jaar werd hier onderwijs gegeven in vakken die niet in schoolprogramma's elders waren opgenomen, zoals cultuurgeschiedenis, kunst- en natuurstudies.
Door haar taalstudie schreef Clemencia over vrouwen en hun relaties met taal en communicatie. De termen en gebruiken, die vrouwen onderling bezigden in berichten over zichzelf, waren een van de thema's waarover ze vaak schreef.[4] Als lid van de Caribbean Association of Women and Scholars (ACWWS) nam Clemencia deel aan conferenties en vergaderingen om een feministische identiteit te promoten, waarin de diversiteit van de Caribische vrouw erkend werd en haar bijdrage in haar eigen stem liet horen, ongeacht of dat in het Nederlands, Engels, Frans, Spaans of een creooltaal was, daar de gebruikte taal voor de schrijfster een identiteitsstrategie definieert.[5][6]
die de diversiteit van vrouwen uit het Caribisch gebied erkende en hun bijdragen in hun eigen stem liet horen, ongeacht of dat in het Nederlands , Engels, Frans, Spaans of een creooltaal was, daar de gebruikte taal voor de schrijver een identiteitsstrategie definieert.[5][6] [15] Hoewel Clemencia een fervent feministe was, geloofde ze dat emancipatie, waaronder identiteit, onafhankelijkheid en taal, cruciale elementen waren bij het bereiken van politieke vrijheid.[7]
Clemencia wilde vooral de Afro-Curaçaose bevolking bewust maken van haar afkomst en de cultureel-historische waarden van het eiland. In dit kader gaf Clemencia lezingen op Curaçao en in het buitenland over de geschiedenis van Curaçao en over het slavernijverleden.[8] Daarbij benadrukte ze vaak dat in haar ogen de slavernij op Curaçao doorging, nog bijna een eeuw na de officiële afschaffing in 1863. Clemencia hoopte altijd nog op officiële excuses van de Nederlandse regering voor haar rol in de slavernij.[9]
In de aanloop naar de herstructurering van de Nederlandse Antillen in de beginjaren van de 21ste eeuw sloot Clemencia zich aan bij andere intellectuelen en vormde in 2006 de Grupo Pro Defensa di Kòrsou (Groep voor de verdediging van Curaçao) en een politieke partij genaamd Partido Independensha Kòrsou (Curaçaose Onafhankelijkheidspartij).[10] Zij was partijvoorzitter [16] en voerde krachtig campagne voor onafhankelijkheid van Nederland.[11][12] Bij het staatkundig referendum in 1993 toonde Clemencia zich al voorstander van optie D, onafhankelijkheid.[13] Zij was de eerste persoon in de Curacaose politieke geschiedenis die het initiatief nam om een sterke alliantie van oppositiepartijen te vormen om aanvallen op de autonomie van Curaçao tijdens verkiezingen te pareren.[14] In 2007 ging de partij een alliantie aan met de FOL van Anthony Godett. Net als Clemencia verwierp Godett de slotverklaring. Bij de Eilandsraadsverkiezingen van dat jaar behaalde Clemencia als lijstduwer 82 stemmen. De samenwerking met de oranje partij bleek geen succes. De FOL ging na de verkiezingen in zee met de PAR en PNP die voor de slotverklaring waren. Volgens Clemencia bezegelde de slotverklaring de verzwakking van de Antilliaanse eilanden. Vanwege haar ziekte trok ze zich noodgedwongen uit de politiek.
Hoewel ze tijdens het referendum van 2005 optrok met de partij van Anthony Godett, Frente Obrero Liberashon, kreeg de optie "onafhankelijke staat" slechts .. % van de stemmen.[10] Kort hierna trok Clemencia zich terug uit de politiek vanwege haar persoonlijke strijd tegen borstkanker.
Privé
editáClemencia was getrouwd met Frank Kirindongo (ook bekend als Frank Quirindongo), met wie ze drie kinderen had voordat ze gingen scheiden.[10] Ze stierf op 30 mei 2011 in Willemstad na een strijd van twee jaar met borstkanker.[15] [11]
Rigaud schreef artikelen in de krant om nepberichten en onjuistheden te weerleggen. Gestreden tegen de vestiging van het bordeel "Campo Alegre" op Curacao, waar vrouwen uit het buitenland werkzaam waren.
en wierp zich vervolgens op als leider van de strijd voor het algemeen vrouwenkiesrecht en ijverde voor de politieke bewustwording van de Curacaose vrouw.
page 72: The late 40's was the first occasion on which women united for a common cause. The right to vote they were claiming was the right women in the Netherlands had obtained in 1918. Initially there seemed to be not reason to stage a campaign, but lawmakers introduced in 1946 obstacles to universal suffrage, namely their right to vote was to be subject to property and educational criteria. By early 1948 women wing organisations of major political parties united women in Curacao as an institutionalized force. Rigaud led one of the most prominent of these organisations within the KVP, the Luchadonan pa Derecho di Voto pa Hende Muhe. Her organisation initiated a petition in favour of women's suffrage directed to the Dutch prime minister with the endorsement of the women's division of the NVP, the Damanan di Djarason. Rigaud wrote the petition with the support of the leader of KVP, Isaac Debrot, and circulated it widely through newspapers. Soon, a growing number of women of all backgrounds canvassed in support of suffrage, resulted in over 1000 signatures. The campaign had a big impact. In March 1948 at the RTC, women active voting rights were not incorporated into the draft constitution but listed as a culturally sensitive issue that should be addressed locally. However, the Curacao lobby in favour of political rights contacted two politicians in The Hague, Corry Tendeloo en Wim de Kort, who pushed the issue. When the Dutch parliament accepted the amendments, universal suffrage for the Netherlands Antilles and Suriname passed into legislation.[16]
Aan het eind van de jaren '40 verenigden vrouwen zich voor het eerst voor een gemeenschappelijke zaak. Het kiesrecht dat zij opeisten was het recht dat vrouwen in Nederland in 1918 hadden gekregen. Aanvankelijk leek er geen reden te zijn om campagne te voeren, maar in 1946 voerde de wetgever obstakels in voor het algemeen kiesrecht, namelijk dat het kiesrecht afhankelijk zou worden gesteld van eigendoms- en opleidingscriteria. Begin 1948 verenigden vrouwenorganisaties van de belangrijkste politieke partijen de vrouwen op Curaçao als een geïnstitutionaliseerde kracht. Rigaud leidde een van de meest prominente van deze organisaties binnen de KVP, de Luchadonan pa Derecho di Voto pa Hende Muhe. Haar organisatie startte een petitie ten gunste van vrouwenkiesrecht gericht aan de Nederlandse premier met steun van de vrouwenafdeling van de NVP, de Damanan di Djarason. Rigaud schreef de petitie met steun van de leider van de KVP, Isaac Debrot, en verspreidde deze op grote schaal via kranten. Al snel wierp een groeiend aantal vrouwen van allerlei achtergronden zich op als voorstander van het kiesrecht, wat resulteerde in meer dan 1000 handtekeningen. De campagne had een grote impact. In maart 1948 werd het actief stemrecht voor vrouwen bij de RTC niet opgenomen in de ontwerpgrondwet, maar vermeld als een cultureel gevoelige kwestie die lokaal moest worden aangepakt. De Curaçaose lobby voor politieke rechten nam echter contact op met twee politici in Den Haag, Corry Tendeloo en Wim de Kort, die de kwestie doordrukten. Toen het Nederlandse parlement de amendementen aanvaardde, werd algemeen kiesrecht voor de Nederlandse Antillen en Suriname een wet.
- Henriquez, Jeanne, Kòrsou su muhénan pionero, 2002, Nationaal Archief Curaçao - pag. 186-189 [17]
}} Adele was altijd geinteresseerd in de politiek. Vrouwen bewustmaken om deel te nemen aan de opbouw van het land. Interviwq in 1951 met Beurs- en nieuwsberichten. Collectie Rigaud ondergebracht in het Nationaal Archief Curacao. Adele was de eerste vrouw in het bestuur van een politieke partij, Katholieke Volkspartij, ontstaan in 1948 uit de oude partij. Zij nam het initiatief om een vrouwenvleugel op te richten in de partij.Dit geschiedde in april 1948 in het Zeemanshuis. Politieke emancipatie- nieuwe tijdperk met hoeveel autonomie en wie algemeen kiesrecht. Men was overtuigd dat mannen het algemeen kiesrecht verkregen, maar toekennen aan vrouwen daar had men twijfel over. Omdat Adele overtuigd was dat vrouwen betrokken moesten worden bij het nemen van politieke besluiten kon zij uitsluiting van het kiesrecht niet accepteren. Daarom organiseerde zij een handtekeningenactie voor een petitie voor vrouwenkiesrecht. Zelfs de Koloniale Staten waren in 1948 niet hiervan overtuigd. Hun voorstel luidde: De leden van de Staten worden rechtstreeks gekozen door mannelijke ingezetenen, tevens Nederlanders of door de wet als Nederlandse onderdaan erkend, die de leeftijd van 21 jaren hebben bereikt, en door de vrouwelijke ingezetenen, die aan gelijke voorwaarden voldoen, indien en voor zover de landsverordening haar, uit hoofde van het bezit van maatschappelijke welstand of ontwikelingen ontleende redenen, bevoegd verklaart. Iedere kiezer brengt slechts een stem uit.
Met hulp van de partijvoorzitter Isaac Debrot werd de petitie opgesteld. We stelden een lijst van 48 namen op als hulptroepen voor het verzamelen van handtekeningen. Slechts 19 wilden daadwerkelijk helpen en hiervan verschenen slechts 8 op de bijeenkomst om de taken te verdelen. De groep van 8 gingen zich toen noemen Luchadonan pa derecho di voto pa hende muhe. We schreven een artikel dat in 3 kranten werd gepubliceerd. Op de eerst dag van inzameling kreeg Adele 7 handtekeningen in 3 uren. 's middag kreeg ze met haar zus Renee 67 handetekeningen in Boca Sami. Hierna liep de actie voortvarend. In 4 dagen werden 1013 handtekeningen verzameld uit verschillende kringen van de samenleving. De petitie werd gestuurd aan de ministerpresident dr. L. Beel, gouverneur, voorzitter van de tweede kamer en voorzitter van de KVP in Nederland. Wij wonnen. De tweede kamer aanvaarde het wetsvoorstel na een ruim debat. Corry Tenderloo wierp zich op als verdediger van het vrouwenkiesrecht voor de Antillen en Suriname. Zij vroeg zich af: Is het niet een wezenlijk aantasting van het kiesrecht wanneer men het grootste deel van de bevolking dit kiesrecht onthoudt? Tenderloo vervolgde: Ik wens voor deze vrouwen geen gunst ... Bovendien meen ik, dat een dergelijk onderscheid maken tussen het staatsburgerschap van mannen en vrouwen volkomen in strijd is met het Charter van de Verenigde Volkeren, m.n. art.73, een artikel dat handelt over gebieden zonder zelfbestuur en dat beloofr: een rechtvaardige behandeling en ontwikkeling van de vrije politieke instellingen. Zij wees erop dat allerlei argumenten zijn gebruikt om te voorkomen dat vrouwen het kiesrecht verwierven. Dit was ook het geval in Nederland. In haar betoog verwees ze naar de handtekeningen en het telegram dat Damanan di Djarason van NVP had gestuurd om het vrouwenkiesrecht te verzoeken.
Adele notuleerde bestuurs- en buurtvergaderingen, en bewaarde deze documenten alsmede voordrachten van de militante dames. Ook werden artikelen geschreven en naar de kranten verstuurd voor publicatie. Ik was woordvoerder op partijbijeenkomsten. Wij noemden onszelf de "propaganda-dames" van KVP. Mijn broer Siegfried Rigaud, heeft mijn archief bewaard en later geschonken aan het National Archief Curacao. De collectie bestond uit: documenten en stukken betreffende de petitie voor vrouwenkiesrecht; correspondentie over de dialoog omtrent acties tegen prostitutie; notulen van de vergaderingen van de vrouwenvleugel KVP van 1949 tot 1951 en het interview van Adele in de Beurs- en nieuwsberichten in 1951.
Tegen het einde van het leven werd Rigaud ziek, teleurgesteld en depressief. Zij stierf op 22 maart 1967.
De uitsluiting van het stemrecht trof alle Curaçaose vrouwen. Vrouwen van alle klassen begonnen zich te organiseren. De Katholieke Volkspartij, die voortkwam uit de Curaçaose Katholieke Partij, streed ook voor vrouwenkiesrecht. Groot voorvechtster was Adèle Rigaud (1924-1967). Zij richtte de vrouwenafdeling van deze partij op en werd de voorzitter van "Luchadonan pa Derecho di Voto pa Hende Muhe" (Strijders voor Vrouwenkiesrecht).[18]
Rigaud begon haar politieke carrière begin 1948 als mede-oprichtster en de eerste vrouw in het partijbestuur van de Katholieke Volkspartij (KVP), een nieuwe partij die, gelijk de NVP, voortkwam uit een scheuring van de Curaçaosche Katholieke Partij.[19] Hiermee was zij een van de eerste vrouwen op Curaçao die zich openlijk met de politiek bezighield. Op 18 april 1948 richtte zij voor de partij een vrouwenvleugel op en werd voorzitter van de groep "Luchadonan pa Derecho di Voto pa hende muhe" (nederlands: Strijders van het vrouwenkiesrecht). .[20]
Rigaud wierp zich als leider op van de strijd voor het algemeen kiesrecht van de vrouw. Curaçao en Onderhorigheden kende vanaf 1936??het passief kiesrecht voor vrouwen en een beperkt kiesrecht voor mannen. Zij voerde acties met inzet van de vrouwen van de KVP, waaronder een petitie. Algemeen vrouwenkiesrecht was een belangrijke mijlpaal in de vrouwenemancipatiebeweging op Curacao.
Een belangrijke mijlpaal in de vrouwenemancipatiebeweging op Curaçao was de strijd voor het algemeen kiesrecht van de vrouw, dat mede mogelijk werd gemaakt door de inzet van de vrouwen van de Katholieke Volkspartij, onder leiding van Adèle Rigaud. Later ook gesteund de vrouwengroep Damanan di Djarason., zogenoemd omdat zij altijd op woensdag bijeen kwamen. Deze vrouwenorganisaties hebben huis aan huis handtekeningen verzameld voor een speciale petitie gericht aan de Koloniale Raad in Den Haag met het verzoek vrouwen het algemene kiesrecht te verschaffen. Dit werd een feit in 1948.
Een belangrijke mijlpaal in de vrouwenemancipatiebeweging op Curaçao was de strijd voor het algemeen kiesrecht van de vrouw, dat mede mogelijk werd gemaakt door de inzet van de vrouwen van de Katholieke Volkspartij, onder leiding van Adèle Rigaud en later de Damanan di Djarason, zogenoemd omdat zij altijd op woensdag bijeen kwamen. Deze vrouwenorganisaties hebben huis aan huis handtekeningen verzameld voor een speciale petitie gericht aan de Koloniale Raad in Den Haag met het verzoek vrouwen het algemene kiesrecht te verschaffen. Dit werd een feit in 1948, tegelijkertijd met het algemeen kiesrecht voor mannen. In Nederland hadden vrouwen in 1919 al kiesrecht gekregen.[21]
Rigaud sloot zich in 1947?? aan bij de Katholieke Volkspartij (KVP) onder leiderschap van Isaac Debrot??? en was een van de eerste vrouwen op Curaçao die zich openlijk met de politiek bezighield. werd een der initiatiefneemsters en een der meest energieke activisten voor de realisering van het kiesrecht voor de Antilliaanse vrouwen. Zij richtte voor de partij een vrouwenvleugel op en werd voorzitter van de groep "Luchadonan pa Derecho di Voto pa hende muhe" . Rigaud begon haar politieke carrière begin 1948 als mede-oprichtster en de eerste vrouw in het partijbestuur van de Katholieke Volkspartij (KVP), een nieuwe partij die, gelijk de NVP, voortkwam uit een scheuring van de Curaçaosche Katholieke Partij.[22] Op 18 april 1948 richtte zij voor de partij een vrouwenvleugel op en werd voorzitter van de groep "Luchadonan pa Derecho di Voto pa hende muhe" (nederlands: Strijders van het vrouwenkiesrecht). .[23].
Verspreid over het eiland hield de KVP propaganda vergaderingen, waarbij Adele en soms ook Renee Rigaud het woord voerden. Rigaud begon haar politieke carrière begin 1948 als mede-oprichtster en de eerste vrouw in het partijbestuur van de Katholieke Volkspartij (KVP), een nieuwe partij die, gelijk de NVP, voortkwam uit een scheuring van de Curaçaosche Katholieke Partij.[9] Op 18 april 1948 richtte zij voor de partij een vrouwenvleugel op en werd voorzitter van de groep "Luchadonan pa Derecho di Voto pa hende muhe" (nederlands: Strijders van het vrouwenkiesrecht). .[10] Verspreid over het eiland organiseerde zij op wijkniveau vrouwenvergaderingen, waarbij spreeksters, waaronder haar zuster Rene Rigaud, het belang van het vrouwenkiesrecht onder de aandacht te brachten. de vrouwen opriep hun pas verworven stemrecht te gebruiken. Zij ijverde voor de politieke bewustwording van de curacaose vrouw. Neem activist en feminist Adèle Rigaud, die binnen de Katholieke Volkspartij de vrouwenvleugel ‘Luchadonan pa Derecho di Voto pa Hende Muhe’ (Strijders van het Vrouwenkiesrecht) oprichtte, en samen met de Damanan di Djarason een grote rol speelde bij de invoering van het algemeen kiesrecht op Curaçao. Zij leerden – met behulp van een proefstemhokje, een stembiljet en een potlood – vrouwen hoe te stemmen. Ook gingen ze middels deur-tot-deur acties in gesprek met vrouwen van verschillende rangen, standen en geloofsovertuigingen over de urgentie van algemeen kiesrecht en verzamelden handtekeningen hiervoor.[24]
- spreeksters op KVP bijeenkomsten als ware propagandisten van het vrouwenkiesrecht. Zij behoorde tot de groep jonge dames en gehuwde vrouwen die opstonden en eendrachtig besloten de KVP met woord en daad te steunen. Oppositiepartijen
- de KVP vrouwenvleugel organiseerde wijkbijeenkomsten voor vrouwenover het hele eiland, waarbij Adele gebruikelijk de vergadering opende en een inleiding gaf. De eerste vrouwenvergadering vond op MOntagne plaats op zondag, 11 juli 1948.
- KVP bepaalde dat op vergaderingen Papiaments als eerste taal en Nederlands als tweede taal gold.
- Zij streefde ernaar de Curacaose vrouw, die sinds 1937 passief kiesrecht had verworven, ook actief te betrekken bij de politiek.
- Uit een publicatie van de politieke partij Pais blijkt dat in de verkiezingscampagne voor de verkiezingen van 1949 de thema’s katholicisme en autonomie een centrale rol speelden.
Kiesrechtstrijder
editáRigaud was de grote en onvermoeibare voorvechtster van het algemeen stemrecht voor vrouwen in de Nederlandse Antillen. Adèle Rigaud begaf zich als een van de eerste vrouwen die zich openlijk met politiek bezig hield. Eind februari 1948 startte een groep dames uit alle rangen en standen van de gemeenschap, die zich de voorvechters van het vrouwenkiesrecht noemden, een handtekeningenactie met als doel voor vrouwen gelijke rechten en medezeggenschap in de volksvertegenwoordiging te verkrijgen.[25]: petitie voor invoering algemeen vrouwenkiesrecht. Alle vrouwen vanaf 23 jaar werden opgeroepen verzoekschrift gericht aan premier Beel te ondertekenen. De actie leverde 1013 handtekeningen op.[26] Rigaud was de overmoeibare vertegenwoordigster van de eerste feministische golf op de Antillen. Dat er gestreden moest worden voor algemeen vrouwenkiesrecht. Sedert 1936 bezaten slechts mannelijke ingezetenen een vorm van beperkt passief en actief kiesrecht. Alleen het passief vrouwenkiesrecht werd aanvaard omwille van de concordantie van wetgeving tussen de kolonien in de west en die in het oosten. In januari 1947 stelde de Staten van Curacao in een Voorlopig Verslag voor dat statenleden rechtstreeks gekozen worden door de mannelijke ingezetenen tevens Nederlanders, of door de wet als Nederlandse onderdanen erkend, die de leeftijd van drie en twintig jaren hebben bereikt en door de vrouwelijke ingezetenen, die aan dezelfde voorwaarden voldoen, indien zij daartoe bij landsverordening bevoegd zijn verklaard. In deze landsverordening zou de additionele toetsen ten aanzien van maatschappelijke welstand en ontwikkeling worden bepalen.[27] In maart 1948 bij de behandeling van het wetsontwerp werd deze geamendeerd, dankzij Nancy Tendeloo en de R.K. partij fractie, opdat er geen onderscheid is op basis van sexe. Dankzij de steun van Tendeloon en de R.K. partij fractie kwam een algemene mannen- en vrouwenkiesrecht tot stand. Nederlands-Antilliaanse vrouwen op de zes eilanden mochten voor het eerst naar de stembus bij de statenverkiezingen van 17 maart 1949.
Politica
editáVanuit de Katholieke Volkspartij was Rigaud de grote voorvechter voor het vrouwenkiesrecht. Zij richtte een vrouwenvleugel op in de partij en werd de voorzitter van "Luchadonan pa Derecho di Voto di Hende Mue" (nederlands: Strijders van het vrouwenkiesrecht).
Een belangrijke mijlpaal in de vrouwenemancipatiebeweging op Curaçao was de strijd voor het algemeen kiesrecht van de vrouw, dat mede mogelijk werd gemaakt door de inzet van de vrouwen van de Katholieke Volkspartij, onder leiding van Adèle Rigaud en later de Damanan di Djarason, zogenoemd omdat zij altijd op woensdag bijeen kwamen. Deze vrouwenorganisaties hebben huis aan huis handtekeningen verzameld voor een speciale petitie gericht aan de Koloniale Raad in Den Haag met het verzoek vrouwen het algemene kiesrecht te verschaffen. Dit werd een feit in 1948, tegelijkertijd met het algemeen kiesrecht voor mannen. In Nederland hadden vrouwen in 1919 al kiesrecht gekregen.[28]
damanan di djarason
editáDe groep Damanan di djarason werd geleid door Clarita da Coasta Gomez (1890-1964), Thelma Romer-da Costa Gomez (1921-2007) en Mena van West-Davelaar. Ze kwamen elke woensdag bijeen op het hoofdkantoor van de Nationale Volkspartij. De woensdagvrouwen liepen van deur tot deur om handtekeningen te verzamelen en vrouwen voor te lichten over het belang van het vrouwenkiesrecht.
Rigaud was vertegenwoordigster van de eerste feministische golf op de Antillen.
In 1950 (statenverkiezing 21 december 1950) verscheen zij op de KVP lijst. Op 30-jarige leeftijd werd zij lid nadat haar partijgenoot Elias Morkos in augustus 1954 met ontslag ging vanwege zijn benoeming tot gedeputeerde. In 1954 15 novmber verscheen zij als nummer 5 op de kandidatenlijst van de KVP voor de statenverkiezingen, maar kreeg onvoldoende stemmen voor zetelbehoud.?? Na het ontslag van partijgenoot Morkos in augustus 1954 volgde zij hem op als lid van de {{Staten van de Nederlandse Antillen]]. Als opvolger van Morkos werd zij lid van de Staten van de Nederlandse Antillen in augustus 1954. (30 jaar oud?)[29]
Na het ontslag van partijgenoot Morkos in augustus 1954 volgde zij hem op als lid van de {{Staten van de Nederlandse Antillen]]. Als opvolger van Morkos werd zij lid van de Staten van de Nederlandse Antillen in augustus 1954. (30 jaar oud?)[30]
Fuente, nota i/òf referensia
|