Nydia Ecury

eskritor, poeta, aktris
E articulo aki ta uza ortografia di Papiamento. Lo aprecia si por mantene e articulo aki na estilo di Papiamento.

Nydia Maria Enrica Ecury (☆ 2 di februari 1926 na Oranjestad – † 2 di maart 2012 na Willemstad, Corsou) tabata un educador, escritor, traductor y actriz Arubano-Curasoleño. El a hunga un papel importante den Papiamento, propagando e uso di esaki pa medio di su obranan.

Nydia Ecury
Pais di nashonalidatReino Hulandes Editá
Nòmber di nasementuNydia Maria Enrica Ecury Editá
FamEcury Editá
Fecha di nasementu2 febrüari 1926 Editá
Lugá di nasementuOranjestad Editá
Fecha di fayesimentu2 mart 2012 Editá
Lugá di fayesimentuWillemstad Editá
SiblingBoy Ecury Editá
Lenga maternoPapiamentu, Hulandes Editá
Dominio di idiomaPapiamentu, Hulandes, ingles, spaño, franses Editá
Okupashonmaestro, eskritor, traduktor, aktor Editá
Área di trabouidioma Editá
Work period (start)1957 Editá
DistinshonPremio Cola Debrot Editá

Biografia editá

Bida priva editá

Nydia Ecury a nace dia 2 di februari 1926 den bario di Rancho na Oranjestad, Aruba. E tabata yiu muhe di Nicasio Segundo Ecury, mihor conoci como Shon Dundun, y Ana Paulina Wilhelmina Ernst y tabata esun mas jong di diestres yiu.

 
Cas di Ecury

E cas na Schelpstraat unda el a crece ta awendia parti di e museo arkeologico di Aruba.[1] Apesar di su rumannan a bay studia na Hulanda, Nydia a studia Ingles y periodismo na Canada. Su ruman, Boy Ecury, tabata den resistencia durante di e di dos Guera Mundial. E ta wordo traiciona y fusila.[1][2] Na aña 1957 Ecury ta muda pa Corsou unda na 1960 e ta casa cu Wim Eduard Isings, un empresario hulandes. For di e union aki ta nace un yiu homber y un yiu muhe, cu ta keda cu Nydia despues di su separashon na 1964.[1]

Carera editá

Na Corsou Nydia Ecury tabata duna les na Martinus-mavo y Nilda Pinto-huishoudschool. Mesun tempo e tabata duna les priva na Papiamentu.

Na 1967 e tabata co-fundado di e grupo di comedia Thalia, cu tabata presenta obranan teatral traduci Ingles, Frances y Spaño. Ya desde 1959 e tabata actua den comedia y traduci obranan di comedia na Papiamento. E mesun aña el a actua hunto cu Jac Penso den e comedia "Trufaldino", basa riba e obra renombra di Carlo Goldoni titula "Sirbido di dos patron" cu nan dos a traduci.[3] Pa loke trata obranan teatral su traduccionnan mas conosi ta Gay bieuw ta traha sòpi stèrki (1968), un interpretacion di Cosas de mamá y papá di Alfonso Paso y Romeo i Julieta (1991), basa riba Romeo and Julia di William Shakespeare.

Na 1972 e ta debuta como poeta cu e obra Tres rosea, despues di cual el a saca varios coleccion di poesia. Na comienso di añanan 80 di siglo 20 e tabata traduci otro obranan na Papiamento, entre nan bukinan pa enseñansa.[1] Na 1986 e ta hunga tambe un papel den e pelicula Almacita di desolato.[4]

Fayecimento editá

Na 2012 Nydia Ecury a fayece na edad di 86 aña na Willemstad (Corsou), despues di a sufri di e malesa di Alzheimer e ultimo cinco aña. Despues di su morto e editorial "In de Knipscheer" ta publica su coleccion di poesia den dos idioma Un soño ku mi tin / Een droom die ik heb.[1][5]

 
Borchi di nomber di caya na Amsterdam (september 2021)

Honor editá

Como honor e ta wordo reconoci na 2003 cu e Tapushi di oro. El a yega di wordo scogi "actriz di aña". Na 1995 el a ricibi e premio Pierre Lauffer y 2007 e premio Cola Debrot. Ademas el a wordo otorga e Theatre Festival Award of Aruba y e premio di departamento di asuntonan cultural di gobierno di Corsou.[1] Na 2020 e municipio di Amsterdam a duna un caya su nomber.

Bibliografia editá

  • Tres rosea (1972)
  • Bos di sanger (1976)
  • Na mi kurason mará (1978)
  • Kantika pa mama tera - Song for Mother Earth (1984)
  • Di A te Z: Ortografia ofisial di papiamentu (1984)
  • Ai, mi dushi bunita kaptan (1986)[1]
  • Facts and Fancies about Curaçao (1992)[6]
  • Un sinta den bientu (1995)
  • Ruina/Home Sweet Home (1998) den A Journal of African-American and African Arts and Letters
  • Promises Should Be kept, No Matter What, Which Other One, Pashent aki banda/Next-door Patient y Mi amor, un sinta calabash/My Love, A Ribbon In The Wind (2001) den A Journal of Caribbean Arts and Letters
  • The Race at Eventide & Ma Comère (2001) den Journal of the Association of Caribbean Women Writers and Scholars
  • Luho di Speransa (2003)[1]
  • Een droom die ik heb (Haarlem, 2013) - traduci: Un soño ku mi tin[1][5]

Cinematografia editá

  • Almacita di desolato (1986, den rol di Mama Grandi)[7]

Literatura editá

  • Balans. Arubaans letterkundig leven. De periode van autonomie en status aparte 1954-2015 (2016) pa Wim Rutgers
  • De navelstreng van mijn taal. Poesía bibo di Aruba / Levende poëzie van Aruba (1992) pa Anton Claassen[8]