Virginie Gameren

katibu di Kòrsou
(Bo a yega aki pa via página Virginie van Gameren)
E artíkulo aki ta skirbí na papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.

Virginie Gameren (n. mas of menos 1820 na Kòrsou - fecha di fayesementu deskonosí) tabata un katibu kurasoleño, ku a hiba un lucha pa su emansipashon. Na 1852 el a wòrdu deklará liber despues ku el a eksigi su libertat pa medio di un prosedura hurídiko kontra su doño, Reinier Frederik van Raders, kende tabata gobernador di kolonia Kòrsou (1836-1842) i di kolonia Sürnam (1845-1852). E veredikto a kousa un kambio permanente di e posishon hurídiko di hendenan di koló na Hulanda.[1]

Virginie Gameren
Pais di nashonalidatReino Hulandes Editá
Nòmber di dilantiVirginie Editá
Fecha di nasementu1820 Editá
Fecha di fayesimentuunknown value Editá
Borchi di kaya di Van Gamerenstraat na Amsterdam, Hulanda

Biografia editá

Virginie Gameren a nase den sklabitut na Kòrsou na aña 1833. No tin registro di su fecha di morto. Su fecha di nasementu i su famia a keda detektá den e registro di katibu di Kòrsou. Virginia tabata un 'poseshon' i tabata parti di e kas di Van Raders, gobernador di kolonia Kòrsou (1836-1842) i di Sürnam (1845-1852).

Na 1847 el a bai Hulanda huntu ku e yu muhé di Van Raders. Ounke sklabitut no tabata institushonalisá na Hulanda, e katibunan ku a wòrdu hibá Hulanda no tabata liber basta ku nan doñonan no tin intenshon di duna nan libertat, i ku nan estadia tabata temporal, sea mas kòrtiku ku seis luna òf diesdos luna ku un pèrmit spesial di korte.[2] E estadia na Hulanda tabata mas kòrtiku ku seis luna i ora el a regresá na 1847 el a bai Sürnam. Aki el a bira mama di un total di seis yu.

Ora el a yega Sürnam te 1852, el a protestá kontra su status di "katibu" i a inisia un kaso hurídiko atministrativo kontra gobernador Van Raders. El a basa su mes riba art. 2 di Codigo Sivil (1838) pa e status di 'persona liber' pasobra e tabata na Hulanda. E tabatin di bèrdat un pasport komo dokumento di biahe, pero no komo prueba di un nashonalidat. Van Raders a defendé su mes fuerte, referiendo na e derecho di propiedat i a argumentá ku determinante pa su status sosial ta e status ora di bandoná e pais di origen i no esun di e pais di yegada. Mientras tabata warda e sentensia, Virginia a keda alohá na un otro lugá komo persona liber. E desishon interino aki a kondusí na un lei di reparashon, ku a stipulá ku katibu no por krusa e frontera di e kolonia sin un karta di manumishon.[2]

Despues di un baiben di konsulta intensivo entre e Ministerio di Kolonia i e outoridatnan sürnameño riba e disputa, corte ta duna Virginia rason. E i su yu muhénan a keda eliminá for di e registro di katibu dia 26 di òktober 1852, pero no a keda liberá ni a risibí un nòmber di famia ainda. Antes di a biaha pa Hulanda na 1860, kaminda el a keda temporalmente na Amsterdam, el a entregá un petishon pa un fam. For di e momentu ei a yam'é Virginia Gameren.[2]

Rekonosementu editá

Na 2019 munisipio di Amsterdam ta pone un kaya den e sentro nobo di e bario di IJburg na su nòmber.[3] Na 2023, despues di hasi investigashon a keda deskubrí ku, pa motibu di un malkomprondementu, durante e añanan 'van' a wòrdu agregá na su fam i ku e borchi lo mester wòrdu kambiá.[4]

Link eksterno editá